ΑΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΟΥ, ΕΚΤΕΛΕΙΣΑΙ
Πριν δύο εβδομάδες άνθρωποι από το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο δολοφόνησαν δύο τζάγκουαρ. Τα ζώα αυτά δραπέτευσαν από το σημείο εγκλεισμού τους, επιδιώκοντας το πιο αυτονόητο και σπουδαίο αγαθό που αποτελεί ένστικτο κοινό ανάμεσα σε όλα τα ζώα, αυτό της ελευθερίας. Το θέμα πήρε δημοσιότητα και άνοιξε στα media μία συζήτηση για το αν υπήρχαν εναλλακτικές ή αν αυτή ήταν η μόνη ασφαλής επιλογή που υπήρχε. Όπως ήταν αναμενόμενο, τα media, υπηρετώντας για ακόμη μια φορά τη φωνή της κυριαρχίας, υιοθέτησαν φανερά ανθρωποκεντρική προσέγγιση, υποστηρίζοντας τη δολοφονία ως κάτι απαραίτητο.
Όμως ας τα πάρουμε από την αρχή. Τι είναι το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο;
Η πραγματικότητα χωρίς ωραιοποιήσεις για τις ανάγκες του μάρκετινγκ είναι πολύ ξεκάθαρη: Το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο, όπως και όλοι οι ζωολογικοί κήποι ανά τον κόσμο αποτελούν δομές εγκλεισμού μη ανθρώπινων ζώων με σκοπό το θέαμα και το κέρδος. Ζώα που δεν είναι συνηθισμένα στους ανθρώπους εντός του αστικού περιβάλλοντος απαγάγονται μέσω του κυνηγιού από τους τόπους που ζουν ελεύθερα, κλείνονται μέσα σε οριοθετημένους χώρους και γίνονται έκθεμα λόγω της ιδιαίτερης εμφάνισης, συμπεριφοράς ή και εκπαίδευσής τους. Στη συνέχεια, για τη συντήρηση αυτής της αδιάκοπης διαδικασίας (και των εισπράξεων), τα ζώα αυτά μπαίνουν στη διαδικασία ελεγχόμενης αναπαραγωγής ούτως ώστε να μην είναι απαραίτητο νέο κυνήγι τέτοιων ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον. Το “νέο αίμα” που βγαίνει μέσα από την αναπαραγωγή εντός της φυλακής, είναι άτομα τα οποία δεν έχουν γνωρίσει τις συνθήκες του φυσικού περιβάλλοντός τους, δεν έχουν αναπτύξει τεχνικές επιβίωσης και ως εκ τούτου είναι πιθανό να μην μπορούν να επιβιώσουν αν απελευθερωθούν. Αυτό ακριβώς, αντί να είναι ένα κυρίαρχο επιχείρημα ενάντια σε κάθε ζωολογικό κήπο, το μάρκετινγκ δουλεύει ώστε να χρησιμοποιηθεί με θράσος ως επιχείρημα από τους ίδιους τους καταπιεστές. Αυτοί που είναι υπεύθυνοι για την εξημέρωση άγριων ζώων, αυτοί που είναι υπεύθυνοι για το γεγονός ότι ζώα γεννήθηκαν και μεγάλωσαν μέσα σε κλουβιά με ότι αυτό συνεπάγεται, αυτοί ακριβώς είναι οι ίδιοι που σήμερα ισχυρίζονται πως οι ζωολογικοί κήποι έχουν λόγο ύπαρξης ως προστάτες αυτών των ζώων.
Ας το πούμε λοιπόν ακόμα πιο καθαρά: Ένα καταφύγιο προστασίας ζώων που δεν μπορούν να επιβιώσουν σε ελεύθερη κατάσταση είναι ένα τελείως διαφορετικό πράγμα από ένα ζωολογικό κήπο που αναπαράγει και χρησιμοποιεί αυτά τα ζώα για να παράξει θέαμα και κέρδος. Ένα τέτοιο καταφύγιο δε θα είχε ούτε εισιτήριο, ούτε “εντυπωσιακά ζογκλερικά” των αιχμάλωτων ζώων. Ζογκλερικά που για να τα κάνουν τα ζώα θα πρέπει να υποστούν σκληρή εκπαίδευση που στην καλύτερη περίπτωση αποτελείται από στέρηση τροφής ώστε να την λαμβάνουν περιορισμένα μόνο όταν θα κάνουν αυτά που απαιτεί το φιλοθεάμον κοινό. Έτσι μαθαίνουν πως για να ικανοποιήσουν την διαρκή πείνα τους, θα πρέπει να κάνουν συγκεκριμένες κινήσεις και “κόλπα”. Αυτή ακριβώς την διαδικασία υποστηρίζει κάθε άτομο πληρώνοντας το εισιτήριο του και χειροκροτώντας τις εντυπωσιακές κινήσεις των αιχμάλωτων ζώων.
Οι θάνατοι ζώων στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο τα προηγούμενα χρόνια
Οι θάνατοι των δύο τζάγκουαρ δεν αποτελούν το μοναδικό περιστατικό θανάτου ζώου στο συγκεκριμένο χώρο. Τα προηγούμενα χρόνια έχουν καταγραφεί έξι θάνατοι δελφινιών, κάτι που είχε και τότε προκαλέσει την κινητοποίηση διάφορων ετερόκλητων ομάδων και συλλογικοτήτων. Πιο συγκεκριμένα, τα τρία από αυτά πέθαναν νεογέννητα μέσα σε ένα χρόνο μεταξύ 2012 και 2013. Από τα υπόλοιπα δελφίνια, όλα ήταν επίσης γεννημένα σε συνθήκες αιχμαλωσίας εκτός από ένα που είχε απαχθεί το 1984 στον κόλπο του Μεξικό μαζί με άλλο ένα το οποίο είναι ακόμα ζωντανό. Πρόκειται για ρινοδέλφινα, ένα είδος που δεν είναι απειλούμενο, όπως ψευδώς λέει το Αττικό για να δικαιολογήσει τον εγκλεισμό τους. Ακριβώς τα ίδια λέει και τώρα για τα τζάγκουαρ, ένα επίσης μη απειλούμενο είδος, που παρουσιάζεται ως τέτοιο στην τελευταία ανακοίνωσή του πάρκου.
Αν και οι παραπάνω θάνατοι είναι αρκετοί για ένα διάστημα από το 2012 μέχρι σήμερα και παρόλο που είναι άγνωστο αν έχουν υπάρξει και άλλοι που δεν έγιναν γνωστοί, η ρίζα του προβλήματος δεν είναι να απαντήσουμε στο τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση που ένα ζώο δραπετεύσει από τη φυλακή του, αλλά να απαντήσουμε στο τι δουλειά έχει ένα ζώο που ζούσε ελεύθερο, κλεισμένο μέσα σε ένα ζωολογικό κήπο. Η απάντηση είναι αυτή που θα δίναμε και αν μιλούσαμε για ανθρώπους κλεισμένους σε ζωολογικούς κήπους: ΚΑΜΙΑ!
Άνθρωποι σε ζωολογικούς κήπους: Μία καλά κρυμμένη πραγματικότητα της πολύ πρόσφατης ιστορίας
Από τις αρχές του 19ου αιώνα καταγράφεται το φαινόμενο όπου μία 20χρονη γυναίκα από τη Νότια Αφρική, έγινε έκθεμα σε ζωολογικό κήπο στο Λονδίνο, με αποτέλεσμα να πεθάνει 5 χρόνια αργότερα μέσα εκεί. Πιο διάσημος ζωολογικός κήπος με ανθρώπους ήταν το “νέγρικο χωριό” ή αλλιώς “εθνολογικές εκθέσεις” που υπήρξε στο Παρίσι από το 1870 μέχρι το 1912. Εκεί τα αιχμάλωτα άτομα ήταν κυρίως άτομα που “συλλέχθηκαν” από αφρικάνικες και ασιατικές χώρες που αποτελούσαν γαλλικές αποικίες. Έγιναν 30 τέτοιες εκθέσεις στο Παρίσι μόνο, που προσέλκυσαν πάνω από 30 εκατομμύρια επισκέπτες. Ανάλογες εκθέσεις στα πρότυπα των παραπάνω έγιναν και στην υπόλοιπη πολιτισμένη και “διαφωτισμένη” Ευρώπη δεδομένης της επιτυχίας τους, σε πόλεις όπως η Βαρκελώνη, το Αμβούργο, η Βαρσοβία, το Μιλάνο αλλά και εκτός Ευρώπης, όπως η Νέα Υόρκη. Ελάχιστα ήταν τα άτομα που έβρισκαν κάτι προβληματικό σε όλο αυτό.
Πολλές φορές, εκτός από τον προφανή σκοπό που ήταν το κέρδος, ο εγκλεισμός των ανθρώπων που ήταν διαφορετικοί από τον “κανονικό” λευκό ευρωπαίο, χρησιμοποιήθηκε και ως μέσο ανάπτυξης και ενίσχυσης του ρατσισμού για πολιτικούς σκοπούς, προωθώντας την “ανωτερότητα” της λευκής φυλής. Άλλωστε, οτιδήποτε κατορθώνει να υποτάξει η κυριαρχία, αυτομάτως υποβαθμίζεται ως αξία κι έτσι ανοίγει ο δρόμος για την κανονικοποίηση της καταπίεσής του. Ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι απαντώνται και στα μέσα με τέλη του 20ου αιώνα.
Το πρόβλημα είναι ο εγκλεισμός
Όπως έχει αποδείξει ολόκληρη η ανθρώπινη ιστορία, οι άνθρωποι μέσα στη μαζική κοινωνία είναι πιο εύκολα χειραγωγίσιμοι, με αποτέλεσμα να έχουν δεχτεί στο παρελθόν ως κανονικές, καταστάσεις που σήμερα θα φαίνονταν αδιανόητες. Για εμάς που αντιλαμβανόμαστε την εκμετάλλευση των μη ανθρώπινων ζώων που βρίσκεται παντού γύρω μας, ως κάτι φρικτό και εχθρικό προς το δικό μας αξιακό κώδικα, δεν αποτελεί έκπληξη το πως η συντριπτική πλειοψηφία των “κανονικών” λευκών ευρωπαίων στήριζε, διασκέδαζε και δεν αμφισβητούσε τους ζωολογικούς κήπους ανθρώπων. Είναι ακριβώς το ίδιο με τους σημερινούς πελάτες των ζωολογικών κήπων που σε μία πρόσφατη παρέμβαση ακτιβιστ(ρι)ών εντός του Αττικού, αυτοί απαίτησαν από το πάρκο να φέρει την ασφάλεια για να απομακρύνει τους/τις ακτιβιστές/ριες που διέκοψαν το “θέαμα”. Αυτή ήταν η πρώτη ενστικτώδης αντίδραση που σκοπό είχε την απομάκρυνση κάθε ενοχής και ευθύνης.
Όμως καμία δικαιολογία δεν μπορεί να υπάρξει για τον εγκλεισμό ατόμων, ανθρώπινων ή μη. Οι ζωολογικοί κήποι είναι ένα ακόμα παρακλάδι ολόκληρης αυτής της συστηματοποιημένης εκμετάλλευσης προς ό,τι δεν είναι “κανονικό” και η κυρίαρχη προπαγάνδα υπαγορεύει πως δεν έχει την ίδια αξία. Είναι ένας ακόμα κρίκος της αλυσίδας που αποτελείται από σφαγεία, εκτροφεία, τσίρκο, πειραματικά εργαστήρια, ιχθυοτροφεία, φυλακές, στρατόπεδα συγκέντρωσης και άλλες τέτοιες δομές ελέγχου και καταπίεσης. Ο τρόπος είναι γνωστός αιώνες τώρα. Για να κερδίσεις την κοινωνική αποδοχή της καταπίεσης σου προς άλλα όντα, θα πρέπει πρώτα να πείσεις πως οι καταπιεσμένοι δεν είναι “κανονικοί”.
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΚΡΑΤΟΣ, ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟ
Όσο υπάρχει κράτος, θα υπάρχει εξουσία. Η εξουσία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς δομές εγκλεισμού, χωρίς φυλακές, χωρίς έλεγχο. Η εξουσία δεν έχει άλλωστε κανένα λόγο ύπαρξης εφόσον δεν υπάρχουν δομές εκμετάλλευσης που θα πρέπει να προστατευτούν. Είναι χαρακτηριστικό του πως οι διάφορες μορφές εξουσίας συνδέονται μεταξύ τους από το γεγονός ότι το Αττικό και κάθε Αττικό, δε θα μπορούσε να κάνει όσα κάνει χωρίς τις πλάτες του κράτους. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τις 13 Απριλίου 2017 όπου το Αττικό έκανε δωρεά 5000 ευρώ στο Αστυνομικό Τμήμα Σπάτων, το αρμόδιο τμήμα για τους ελέγχους στο ίδιο το πάρκο. Αυτό γιατί η χρήση ζώων ως έκθεμα “τιμωρείται” με πρόστιμο. Για να μην υπάρχουν όμως ασάφειες, πρόστιμα τέτοιου είδους καθώς και οποιαδήποτε άλλη “έκλαμψη φιλοζωίας” αποτελούν ένα απλό καμουφλάζ. Το κράτος και οι νόμοι του ήταν και θα είναι πάντα κομμένοι και ραμμένοι στις ανθρωποκεντρικές επιταγές της εξουσίας και του κεφαλαίου.
Για εμάς αυταπάτες δεν υπάρχουν. Το κράτος και η αστυνομία έχουν έναν συγκεκριμένο ρόλο και αυτός βρίσκεται απέναντί μας, απέναντι από τα συμφέροντα των καταπιεσμένων. Το κεφάλαιο απαιτεί και ο κρατικός μηχανισμός εκτελεί. Περισσότερα κέρδη, περισσότερη εμπορευματοποίηση κάθε έμβιας ή μη ύπαρξης, περισσότερη εκμετάλλευση. Εμείς από τη μεριά μας θα πρέπει να υψώσουμε τις αυτοοργανωμένες αντιστάσεις μας, χωρίς καθοδηγητές και σωτήρες, αρνούμενα να απορροφηθούμε από κάθε λογής επιτήδειους που ετοιμάζονται να καρπωθούν με τη σειρά τους την πολιτική υπεραξία.
ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤΑ ΖΩΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΚΑΙ ΜΗ, ΜΠΟΥΡΛΟΤΟ ΚΑΙ ΦΩΤΙΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΦΥΛΑΚΗ
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΤΟ ΑΤΤΙΚΟ ΖΩΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ
ΣΑΒΒΑΤΟ 29/12, 12:00, ΣΠΑΤΑ